Bij
complexe beslissingen moet je niet logisch nadenken
We denken dat het bewustzijn alles aanstuurt en dat ons gedrag begint
met bewust genomen beslissingen. Dit is niet zo volgens Ab Dijksterhuis,
hoogleraar psychologie van het onbewuste aan de Radboud Universiteit
Nijmegen.
Ons onbewuste wint ruimschoots van ons bewuste
Ons bewustzijn kan maar zeer beperkt informatie opnemen (wat zie
ik, wat hoor ik etc.) Informatie verwerken (wat vind ik daarvan) is
in verhouding met het onbewuste helmaal een lachertje. We kunnen onbewust
zo'n 200.000 keer zoveel opslaan als bewust. Als ons bewustzijn 1 meter
vertegenwoordigt, beslaat ons onbewuste de afstand van Utrecht naar
Groningen. Als het om informatie verwerken gaat, is ons onbewuste een
moderne computer en ons bewustzijn niet meer dan een ouderwets telraam.
Klik
hier voor een onderzoek die dit laat zien
Onbewust
nadenken is effectief bij het nemen van complexe beslissingen.
Als je bijvoorbeeld een huis wil kopen en je kunt kiezen tussen
verschillende huizen (zoals nu tijdens de crises), welke manier van
kiezen is dan het beste? Hier is onderzoek naar gedaan. De proefpersonen
kregen dezelfde huizen te zien, maar moesten op verschillende manieren
beslissen. Groep 1 moest meteen beslissen (snelle kiezers), groep 2
kreeg de tijd om voor's en tegen's af te wegen (bewuste kiezers) en
groep 3 moest eerst een tijdje puzzels maken en dan beslissen (onbewuste
kiezers). Het idee hierachter is dat hun bewustzijn werd afgeleid met
de puzzel, terwijl hun onbewuste wel aan de huizen dacht. Het resultaat
was dat de laatste groep het beste appartement koos. Sindsdien zijn
veel andere experimenten geweest met bijna allemaal hetzelfde resultaat.
Dus een nachtje slapen loont bij complexe beslissingen!
Een
nachtje slapen loont!
Sigmund Freud zei: 'Wanneer ik een onbelangrijke beslissing moet
nemen, vind ik het altijd handig om alle voor- en nadelen af te wegen.
Bij vitale beslissingen moet de beslissing echter uit het onbewuste
komen, uit iets in onszelf'. En daar had Freud dus gelijk in. Bij het
kopen van een nieuw setje ovenwanten moet de kleur je aanstaan en moeten
ze een tijdje meekunnen. Dat kan je bewuste nog prima aan. Bij het vergelijken
van huizen moet je echter in korte tijd veel informatie opnemen en verwerken
en dat kan het onbewuste dus veel beter.
Doentip
van de maand
Volg
drie stappen bij complexe beslissingen
Stap 1: verzamel de belangrijke informatie
In de eerste stap moet je de informatie verzamelen die belangrijk
is voor de beslissing. Bijvoorbeeld bij het kopen van een huis: hoe
groot is het huis? Wat is de prijs? Waar staat het? Hoe ver is het van
mijn werk? Loop er ook doorheen om (onbewust en bewust) alle informatie
in je op te nemen.
Stap 2: afwegen en kiezen
In de tweede fase moet je afwegen en kiezen. Neem ik liever huis
a dan b. Het ene huis is groter, maar verder van mijn werk? Deze fase
moet je aan het onbewuste overlaten. Slaap er een nacht je over en doe
vervolgens wat je gevoel je ingeeft.
Stap
3: check op addertjes
In de derde fase moet je controleren of er geen addertjes onder
het gras zitten. Is er iets mis met de fundering van het huis? Dit is
precisiewerk en hier gebruik je weer je bewustzijn.
Volg
bij een complexe beslissing deze maand dus de drie stappen.
Stap 1: verzamel
alle relevante informatie
Stap 2: slaap er een nacht je over en neem een beslissing op gevoel
Stap 3: controleer of er geen addertje onder het gras zitten
Bron:
het boek 'Het Slimme onbewuste' van Ap Dijksterhuis, hoogleraar psychologie
van het onbewuste aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
|